پرتقال

نام میوه: پرتقال

واریته  قابل عرضه: پرتقال والنسیا، پرتقال تامسون

کد تعرفه گمرک پرتقال: 08051000

پرتقال میوه ای است که محل پیدایش آن از جنوب شرقی آسیا بوده و یک میوه پیوندی است که در دوران باستان احتمالاً با پیوند نارنگی و پومیلو پرورش داده شده است. گونه ایرانی این میوه ،در قرن 11 میلادی توسط ایتالیایی‌ها به اروپا منتقل شد و در آنجا رایج گردید. در قرن ۱۵میلادی گونه های شیرین تر این میوه توسط تاجران پرتغالی از هندوستان منتقل گردید و در کشور پرتغال کشت شد و این میوه از طریق کشور پرتغال گسترش پیدا کرد. به همین دلیل در بسیاری از زبان‌های دنیا (یونانی، ترکی، ایرانی، عربی، بلغاری، گرجی و زبان جنوب ایتالیا) هنوز واژه میوه پرتقال با کشور پرتغال تشابه دارد.

معروف‌ترین گونه اصلاح شده پرتقال در دنیا تامسون ناول می‌باشد. بیروت، پایتخت لبنان نیز یکی از معروفترین مکان‌های پرورش آن درجهان است، به همین دلیل پرتقال بیروتی از معروفیت جهانی برخوردار است.

میوه پرتقال سرشار از ویتامین ث است. درخت پرتقال دارای برگ‌های همیشه سبز و گل‌های سفید می باشد که میوه آن بسته به گونه در مزه های شیرین و ترش و با رنگهای زرد یا قرمز می‌باشد.

پرتقال یکی از قدیمی‌ترین میوه‌هایی است که بشر از آن استفاده می‌کرده است و در حدود ۵۰۰سال قبل از میلاد مسیح کنفوسیوس از آن نام برده‌است. پرتقال اولیه، کوچک، تلخ و پر از هسته بوده‌است که در اثر اصلاح نژادی و مهندسی ژنتیکی و همچنین انتخاب نوع بهتر و نظارت بر فرآیند کشت و نگهداری، درشت تر و شیرین تر شده‌است.

بر اساس آمار سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد فائو، سالانه حدود 75 میلیون تن پرتقال در دنیا به عمل می آید که ایران با تولید حدود 2.5 میلیون تن پرتقال، مقام هفتم را در بین کشورهای تولید کننده این محصول به خود اختصاص داده است.

پرتقال وانشگتن یا ناول      Citrus Sinensisvc. Washington Navel 

میوه ها درشت، کروی تا کشیده یا بیضی بوده و در برخی موارد قاعده میوه ها به صورتی ضعیف یقه دار شده است. رقمی بی­ بذر است که از طریق بکرباری تولید می شود. رقمی زودرس بوده و میوه ها را می توان برای مدت طولانی و با حفظ کیفیت روی درخت نگه داشت. میوه ها دارای قابلیت خوبی برای انبار کردن و حمل نقل هستند. وانشگتن ناول یکی از ارقامی است که بصورت زودرس در جیرفت تولید می شود و می تواند نیاز بازار کشور را تامین کند.

پرتقال تامسون ناول (Thomson Navel Orange)

پرتقال تامسون ناول که حاصل جهش ژنتیکی (Mutation) پرتقال واشنگتن ناول است اولین بار در باغ شخصی به نام تامسون در سال ۱۸۹۱ درایالت کایفرنیا آمریکا کشف شد. پرتقال تامسون به علت زودرس بودن نسبت به واشنگتن ناول بعد از آن سال به طور گسترده‌ای در سراسر آمریکا و کشورهای دیگر کشت شد. این رقم دارای میوه ایست تا حدی کوچکتر از واشنگتن ناول، مخروطی شکل ،بی تخم ،دارای بافتی لطیف با آب متوسط، نافی کوچک، پوستی نازک با ضخامت متوسط و شفاف تر از واشنگتن ناول می باشد. لازم به ذکر است این میوه در نهالستان میرنیا آماده ارائه می باشد.میوه از لحاظ ماندگاری روی درخت وضعیت ضعیفی داشته و به سرعت دچار کاهش کیفیت خواهد شد، ولی قدرت انبارمانی بالائی دارد. گر چه این رقم نسبت به واشنگتن ناول مقاومت کمتری به سرما و گرما دارد ولی نسبت به درختان مرکبات دیگر مقاومت خوبی در برابر تغیرات آب و هوائی ازخود نشان می دهد. زمان رسیدن این میوه اواخر پائیز یا اوایل زمستان می باشد. در ادامه به بررسی ترکیبات شیمیائی و خواص داروئی پرتقال ها پرداخته می شود.

پرتقال والنسیا  Citrus Sinensis vc. valencia

دیررس ترین رقم تجاری ایران است که تاجی بزرگ و شاخه هایی با عادت رشد نسبتا عمودی دارد. رقمی پر محصول و دارای سازش خوب با شرایط آب و هوایی مختلف است. میوه­ ها متوسط تا درشت به شکل کشیده تا کمی کروی بوده و گاهی تخم مرغی با پوستی نسبتا نازک و صاف بوده و فرو رفتگی­ های ظریف نقطه ای در سطح آن دیده می شود. از زمان گلدهی تا رسیدن میوه حدود 13 تا 16 ماه به طول می انجامد و لذا بر روی یک درخت همزمان می توان میوه های مربوط به گل های سال گذشته و میوه های نارس تولید شده در سال جاری را دید. این رقم در گروه ارقام بی بذر یا کم بذر قرار دارد. گوشت میوه معطر، پرآب و معمولا تا حدودی اسیدی است و برای صنایع فرآوری ایده آل است. در شمال ایران به دلیل سرمای زمستان و مواجه شدن میوه های نارس با دمای زیر صفر، امکان بهره برداری مطلوب را ندارد. ولی در جنوب به خصوص در ناحیه جیرفت عملکرد رضایت بخشی داشته است.

خواص پرتقال:

پرتقال ميوه‌اي است سرشار از ويتامين‌ث كه در درمان یا پيشگيري بسیاری از امراض، مفید شناخته شده است. خواص اصلی سیب به ترتیب زیر است:

• پرتقال خون را تصفیه می کند و برای ناراحتیهای صفراوی بسیار مفید است.
• پرتقال براي درمان رماتيسم، نقرس، تصلب شرائين، چاقي، واريس، و درد كليه مفيد است.
• پرتقال موجب کاهش کلسترول خون است.
• پرتقال با افزایش مقاومت بدن، از ابتلا به انواع سرطان پیشگیری می کند.
• پرتقال در پرورش اندام و رشد ماهيچه‌ها بسيار مفيد است.

مشخصات کیفی پرتقال:

یکی از پارامترهای مهم کیفی میوه پرتقال، رسیده بودن آن است. به همین دلیل ميوه پرتقال بايد داراي رنگ طبيعي مربوط به رقم خود باشد. رنگ طبیعی پرتقال بسته به گونه یا رقم آن از زرد روشن تا نارنجي تيره می باشد. البته باید در نظر داشت که ميوه پرتقال توليد شده در مناطقی كه داراي شرايط آب و هوايي گرم و رطوبت نسبي بالا هستند، مي تواند داراي رنگ سبز روشن باشد. ميوه پرتقال با رنگ سبز روشن در صورتي مجاز است كه مقدار پوشش آن از يك پنجم سطح كل ميوه بيشتر نشده و كمينه آب ميوه موجود در ميوه پرتقال، از حد مجاز تعریف شده در استانداردهای بین المللی کمتر نگردد.

ميوه پرتقال بايد سالم، تميز، پاكيزه  و بدون آفت زنده باشد. ميوه پرتقال بايد بدون كپك زدگي باشد. ميوه پرتقال بايد بدون آثار لهيدگي، ترك خوردگي و سوراخ شدگي و همچنین بايد فاقد آثار سرمازدگي و يخ زدگي باشد. نباید در ميوه پرتقال نشانه هاي خشكيدگي و پلاسيدگي قابل مشاهده باشد.

بو، مزه و طعم ميوه پرتقال بايد کاملا طبيعي بوده و بدون بو، طعم و مزه خارجي ناشي از تخمير باشد. ميوه پرتقال صادراتی در هر بسته باید از نظر شكل، رنگ، رقم و اندازه، يكنواخت باشد. 

دما و شرایط نگهداری پرتقال:

میوه پرتقال را برای چند روز می توان در دمای اطاق و دور از نور خورشید و گرما نگهداری کرد. بهتر است که میوه پرتقال را کنار میوه سیب نگهداری نکنیم. بهترین دمای نگهداری و انبارداری پرتقال بستگی به نوع و گونه آن داشته که معمولا در محدوده  2+ تا 7+ درجه سانتیگراد است.